F35 maliyeti 2025 yılında hem savunma sanayii uzmanları hem de ekonomi politikalarıyla ilgilenen kamuoyunun sıkça gündemine gelen stratejik bir konudur. Beşinci nesil savaş uçakları arasında yer alan F35’lerin satın alma, bakım, operasyonel kullanım ve yaşam döngüsü maliyetleri, ülkelerin savunma bütçelerinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu yazımızda F35 maliyeti 2025 yılına özel olarak incelenecek, üretimden tedarike kadar tüm maliyet kalemleri detaylı biçimde ele alınacaktır.
F35 Savaş Uçağının Temel Maliyeti Nedir?
2025 itibarıyla F35’in birim maliyeti, modeli ve opsiyonel donanımlarına göre değişmekte olup, özellikle üretim ve tedarik koşulları toplam maliyeti doğrudan etkilemektedir.
Hangi Modellerin Maliyeti Daha Yüksek?
F35’in üç farklı modeli bulunmaktadır: F35A (konvansiyonel kalkış/iniş), F35B (dikey kalkış/iniş) ve F35C (uçak gemisi operasyonları için). F35B en pahalı modeldir.
F35A Modeli Kaç Dolara Mal Olur?
2025 yılında F35A modeli yaklaşık 82 milyon dolardan başlayan fiyatlarla satılmaktadır ve bu rakam teknoloji paketi ile birlikte 100 milyon doları bulabilir.
Lojistik ve Eğitim Maliyeti Ne Kadar?
F35 maliyeti sadece satın alma ile sınırlı değildir; pilot ve bakım personelinin eğitimi ile yedek parça lojistiği de ciddi gider oluşturur.
Pilot Eğitim Süreci Ne Kadar Sürer?
Bir F35 pilotunun tam görev yeterliliğine ulaşması yaklaşık 9-12 ay sürmekte olup, eğitim başına ortalama 2–3 milyon dolar maliyet hesaplanmaktadır.
Lojistik Sistemlerin Kurulumu Zorunlu mudur?
F35 kullanımı için özel yazılımlar ve ALIS (Autonomic Logistics Information System) sisteminin kurulumu zorunludur, bu da yaklaşık 10 milyon dolarlık ek maliyete yol açar.
Bakım ve Operasyonel Giderler Nedir?
F35’in aktif kullanımında ortaya çıkan bakım, yakıt ve teknik destek maliyetleri toplam yaşam döngüsü maliyetini belirleyen ana unsurlar arasındadır.
Saatlik Uçuş Maliyeti Ne Kadardır?
2025 yılı itibarıyla bir F35’in saatlik uçuş maliyeti 36.000–45.000 dolar arasında değişmektedir ve bu tutar bakım döngüsüne göre artabilir.
Yıllık Bakım Gideri Ne Kadardır?
Bir F35 için yıllık bakım maliyeti ortalama 7–10 milyon dolar seviyesindedir, bu rakam modernizasyon ve yazılım güncellemeleriyle daha da yükselebilir.
Toplam Sahip Olma Maliyeti Nasıl Hesaplanır?
F35 maliyeti 30–35 yıllık bir süreçte toplam sahip olma maliyeti ile değerlendirilir ve satın alma fiyatından çok uzun dönem işletim giderleri önem kazanır.
30 Yılda Toplam Maliyet Ne Kadardır?
Bir F35’in 30 yıllık toplam maliyeti 1 milyar dolara kadar çıkabilir, bu rakam içinde bakım, yakıt, modernizasyon, eğitim ve yazılım güncellemeleri bulunmaktadır.
Türkiye İçin F35 Maliyeti Neye Tekabül Ederdi?
Türkiye’nin programdan çıkarılmadan önce sipariş verdiği 100 adet F35 için öngörülen toplam maliyet yaklaşık 11 milyar dolardı.
Türkiye’nin Yaptığı Harcamalar Geri Alındı mı?
Türkiye, proje süresince 1.4 milyar dolarlık ödeme gerçekleştirmiş ancak programdan çıkarıldığı için uçakları teslim alamamıştır.
F35 Maliyetini Düşürmek Mümkün mü?
Toplu alım, yerli bakım altyapısı ve yazılım lisanslarının devredilmesi gibi adımlar, maliyetleri düşürmek için kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır.
Ortak Üretim Maliyetleri Etkiler mi?
F35 programına üretici ortak olarak katılan ülkeler, tedarik maliyetlerinde %5–15 oranında indirim avantajı elde edebilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “F35 Maliyeti 2025” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
F35’in birim fiyatı ne kadar?
2025 yılında F35A modelinin birim fiyatı 82 ila 100 milyon dolar arasında değişmektedir.
F35 saatlik uçuşta ne kadar yakıt harcar?
Bir uçuş saati boyunca ortalama 5.000 litre jet yakıtı tüketen F35, bu miktar üzerinden yaklaşık 8.000–10.000 dolar yakıt harcaması yapar.
Türkiye F35 projesine ne kadar harcadı?
Türkiye, F35 projesi kapsamında toplamda 1.4 milyar dolar ödeme yapmıştır.
F35’in toplam sahip olma maliyeti nedir?
Tüm işletim ve bakım süreciyle birlikte F35’in toplam sahip olma maliyeti 30 yıllık dönemde yaklaşık 1 milyar doları bulmaktadır.
Eğitim maliyeti toplam bedele dahil mi?
Pilot ve bakım personelinin eğitimi genellikle sözleşmelere dahil edilir ve uçak başına 3 milyon dolarlık bir maliyet anlamına gelir.
F35 yazılım güncellemeleri ücretli mi?
Evet, yazılım güncellemeleri her yıl ayrı bir maliyet kalemi olarak sunulmakta ve uçak başına 1–2 milyon dolar tutabilmektedir.
