Anonim şirket, büyük sermayeli ticari faaliyetlerin yürütülmesinde en çok tercih edilen şirket türlerinden biridir. Sermayesi paylara bölünmüş olan bu yapı, yatırımcılara sınırlı sorumluluk sunarken, hukuki olarak da güçlü bir zemin sağlar. Kuruluş süreci ise belirli yasal aşamalardan oluşmakta ve dikkatle takip edilmesi gereken birçok resmi adımı içermektedir. Bu yazıda, anonim şirketin nasıl kurulduğunu, hangi belgelere ihtiyaç duyulduğunu ve maliyet detaylarını sade, anlaşılır ve kapsamlı bir şekilde ele alacağız.
Anonim Şirketin Kuruluş Aşamaları Nelerdir?
Anonim şirket kurmak isteyen girişimcilerin, süreci yasal çerçevede ve doğru bir sıralama ile ilerletmeleri gerekir. İlk olarak şirketin unvanı belirlenir ve faaliyet alanı tanımlanır. Ardından esas sözleşme hazırlanarak şirketin yönetim yapısı, sermaye tutarı, merkez adresi gibi detaylar yazılır ve bu sözleşme noter ya da MERSİS sistemi üzerinden oluşturulur.
Belirlenen sermaye paylara bölünerek ortaklar arasında dağıtılır ve tescil başvurusuna hazır hale getirilir. Tüm belgelerle birlikte Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne başvurulmasıyla şirketin tüzel kişiliği kazanılır ve tescil işlemi Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir. Kuruluşun ardından vergi numarası alınır, vergi levhası çıkarılır ve şirket faaliyet göstermeye hazır hale gelir.
Şirket Türünün Belirlenmesi ve Unvan Seçimi
Anonim şirketin ilk adımı, faaliyet konusuna uygun bir unvan belirlemektir. Belirlenen unvanın başka bir şirket tarafından kullanılmadığından emin olunmalı ve bu unvan Ticaret Sicili Müdürlüğü’nce onaylanmalıdır. Şirketin tanınırlığı açısından da anlamlı ve akılda kalıcı bir isim tercih edilmelidir.
Esas Sözleşmenin Hazırlanması
Şirketin ana çerçevesini belirleyen esas sözleşme, kuruluşun temel belgesidir. Şirketin adı, amacı, adresi, sermayesi, hisse yapısı, yönetim şekli ve karar alma mekanizmaları bu belgede detaylı olarak belirtilir. Esas sözleşme noter onaylı olarak hazırlanabileceği gibi, MERSİS üzerinden de dijital olarak oluşturulabilir.
Sermaye Belirleme ve Payların Yapılandırılması
Anonim şirketin kuruluşu için belirli bir sermaye gereklidir ve bu tutar 2025 yılı itibarıyla en az 250.000 TL’dir. Belirlenen sermaye, hisselere bölünerek ortaklar arasında paylaştırılır. Sermayenin dörtte biri kuruluş sırasında ödenmeli, kalanı iki yıl içinde tamamlanmalıdır.
Ticaret Siciline Kayıt
Tüm belgeler hazırlandıktan sonra şirket, Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne tescil ettirilerek resmiyet kazanır. Bu aşamada şirketin kuruluşu Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir. Böylece şirket tüzel kişilik kazanır ve faaliyetlerine başlayabilir.
Vergi Dairesi ve SGK Kaydı
Kuruluş sonrası vergi dairesine başvurarak vergi numarası alınır ve vergi levhası çıkarılır. Ayrıca işçi çalıştırılacaksa Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıt işlemleri yapılır. Defter tasdiki de bu süreçte tamamlanarak şirketin mali altyapısı hazırlanır.
Anonim Şirket Kurmak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Anonim şirket kurulurken hazırlık sürecinde belirli belgelerin eksiksiz olarak sunulması gerekmektedir. Öncelikle şirketin esas sözleşmesi, kuruculara ait kimlik fotokopileri ve ikametgah belgeleri, noter onaylı imza beyannamesi ve sermaye blokaj yazısı hazırlanmalıdır. Ayrıca oda kayıt beyannamesi, başvuru dilekçesi ve bazı durumlarda faaliyet alanına ilişkin izinler de talep edilebilir. Eğer şirket yabancı ortaklı ise noter onaylı tercümeli belgeler de gereklidir. Gayrimenkul veya fikri mülkiyet gibi ayni sermaye gösterilecekse, bilirkişi raporu alınarak bunların değeri belirlenmelidir.
Anonim Şirket Kurmanın 2025 Yılı Tahmini Maliyeti Nedir?
Anonim şirket kuruluş maliyetleri, sabit giderler ile danışmanlık ve şehir bazlı değişken ücretlerden oluşur. Ortalama maliyet aralığı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
| Gider Kalemi | Tahmini Tutar (TL) |
|---|---|
| Noter masrafları | 2.000 – 3.000 |
| Ticaret sicil tescil ücreti | 3.000 – 5.000 |
| Vergi dairesi işlemleri | 0 – 500 |
| Defter tasdik ücreti | 2.000 – 4.000 |
| Oda kayıt ve aidat ücretleri | 1.000 – 2.500 |
| Danışmanlık/hizmet bedelleri | 3.000 – 6.000 |
| Toplam Tahmini Maliyet | 11.000 – 21.000 |
Bu tutarlar şirketin faaliyet alanına, danışmanlık ihtiyacına ve kurulacağı ile göre değişiklik gösterebilir.
Anonim Şirket Kurarken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Kuruluş sürecinde yapılan küçük hatalar, uzun vadede ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle özellikle pay oranlarının net belirlenmesi, unvanın benzersiz seçilmesi ve esas sözleşmenin profesyonel şekilde hazırlanması önemlidir. Ayrıca yasal süreçleri eksiksiz yürütmek adına bir mali müşavir ya da danışmandan destek alınması tavsiye edilir. Şirketin faaliyet konusu özel izne tabi ise ruhsat ya da uygunluk belgeleri önceden araştırılmalı ve hazırlık yapılmalıdır.
Anonim Şirket Kurmak Ne Kadar Sürer?
Tüm belgelerin eksiksiz hazırlanması ve başvuruların zamanında yapılması halinde anonim şirketin kuruluş süreci genellikle 5 ila 10 iş günü arasında tamamlanmaktadır. Bu sürenin kısalığı, süreci yöneten kişinin deneyimi ve başvuruların doğru yapılmasına bağlıdır. Elektronik imza süreci ve MERSİS sistemi sayesinde işlemler daha da hızlandırılabilir.
Anonim Şirketin Kuruluş Sonrası Süreçleri Nelerdir?
Kuruluş tamamlandıktan sonra şirketin faaliyete geçebilmesi için bazı işlemler devam eder. Şirketin faaliyet alanına bağlı olarak ruhsat veya izin belgeleri alınmalıdır. Ayrıca şirketin düzenli vergi beyannameleri vermesi, defter tutması ve çalışan varsa SGK primlerini yatırması gerekir. Bu süreçlerin sağlıklı yönetimi için mali müşavirle düzenli çalışmak oldukça faydalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Anonim Şirketin Kuruluş Aşamaları ile ilgili merak edilen sorular sırası ile;
Anonim şirket en az kaç kişiyle kurulur?
Anonim şirketler tek bir kişiyle kurulabilir. Ancak daha yaygın olan yapı birden fazla ortakla kurulan ve paylara bölünmüş sermayeyi esas alan modeldir.
Sermaye ödemesi ne zaman yapılır?
Kuruluş anında sermayenin en az dörtte biri ödenmelidir. Kalan kısım iki yıl içinde tamamlanabilir. Bu süreç esas sözleşmede belirtilmeli ve yükümlülüklere uyulmalıdır.
Anonim şirket ile limited şirket arasındaki fark nedir?
Anonim şirketler büyük sermayeli işler için tercih edilirken, limited şirketler daha küçük işletmelerde yaygındır. Ayrıca A.Ş.’de hisse devri daha kolay olup noter onayı gerekmez.
Kuruluş işlemlerini şahsen yapmak zorunlu mu?
Hayır, işlemler yetkilendirilen bir mali müşavir veya danışman aracılığıyla yürütülebilir. Bu durum süreci hızlandırır ve eksikliklerin önüne geçer.
Online olarak anonim şirket kurulabilir mi?
Evet, MERSİS üzerinden elektronik imza ile dijital ortamda anonim şirket kurulumu yapılabilir. Bu sistem, işlemleri oldukça kolaylaştırmıştır.
Anonim şirketin vergi yükümlülükleri nelerdir?
KDV, kurumlar vergisi, stopaj ve damga vergisi gibi yükümlülükleri bulunur. Ayrıca çalışan varsa SGK primleri düzenli olarak ödenmelidir.
Anonim şirket ne kadar sürede aktif olur?
Şirket kuruluşu tamamlandıktan sonra yaklaşık bir hafta içinde faaliyetlere başlanabilir. Tescil, vergi ve ruhsat işlemlerinin ardından fatura kesilebilir.
Anonim şirketin kapanması zor mudur?
Kapanış süreci biraz uzun ve dikkat gerektiricidir. Genel kurul kararı ile başlayan tasfiye süreci, ortalama 6 ayda tamamlanabilir ve ilgili tüm kurumlara bildirim yapılmalıdır.
