Kojenerasyon tesisleri, aynı anda hem elektrik hem de ısı üretebilen sistemler olarak enerji verimliliğini artırma amacıyla kurulur. 2025 yılı itibarıyla kojenerasyon tesisi kurulum maliyetleri; sistemin kapasitesi, yakıt türü, ekipman kalitesi, yerleşim yeri ve mühendislik çözümleri gibi birçok etkene göre belirlenmektedir. Bu yazıda, kojenerasyon tesisi maliyetlerini belirleyen unsurları, fiyat aralıklarını ve yatırım geri dönüş sürelerini detaylı olarak ele alıyoruz.
Kojenerasyon Tesisi Maliyeti Neye Göre Değişir?
Kojenerasyon tesisi maliyeti, projenin ölçeğine ve teknolojik tercihlere göre farklılık gösterir. Kurulum maliyetleri doğrudan olarak sistemin kapasitesi, motor tipi, kullanılan yakıt türü (doğalgaz, biyogaz, LPG), otomasyon seviyesi ve yerleşim şartlarına bağlıdır. Küçük ölçekli sistemler daha uygun fiyatlı olurken, büyük kapasiteli endüstriyel tesisler daha yüksek maliyetlerle kurulur.
Yakıt Türü Maliyeti Nasıl Etkiler?
Doğalgazlı sistemler genellikle daha ekonomik kurulum ve işletme avantajı sunar. Doğalgaz kojenerasyon sistemleri, yüksek verimlilik ve düşük karbon salımıyla ön plana çıkar. Biyogaz gibi alternatif yakıtlar ise çevreci avantajlar sağlasa da sistem altyapısı nedeniyle daha yüksek kurulum maliyetine sahiptir.
Kapasite Arttıkça Maliyet Nasıl Değişir?
Kapasite arttıkça birim maliyet düşer ancak toplam yatırım miktarı yükselir. 500 kW altı sistemler küçük ve orta ölçekli işletmelere hitap ederken, 1 MW ve üzeri sistemler sanayi tesislerine uygundur. Büyük sistemlerde ekipman sayısı ve mühendislik detayları arttığı için maliyet artışı kaçınılmaz olur.
2025 Yılında Ortalama Kojenerasyon Tesisi Fiyatları
Güncel fiyatlar, sistem kapasitesine göre değişmekle birlikte ortalama maliyet aralıkları aşağıdaki gibidir.
| Kapasite Aralığı | Yaklaşık Kurulum Maliyeti (TL) |
|---|---|
| 100 – 250 kW | 4.500.000 – 7.000.000 |
| 250 – 500 kW | 7.000.000 – 11.000.000 |
| 500 – 1.000 kW | 11.000.000 – 18.000.000 |
| 1 MW ve üzeri | 18.000.000 – 35.000.000 |
Bu fiyatlar sistemin donanım kalitesine, ithal veya yerli olmasına ve kurulum yerinin koşullarına göre artabilir ya da azalabilir.
Kojenerasyon Sistemleri Nerelerde Kullanılır?
Bu sistemler enerji ihtiyacının sürekli olduğu yerlerde verimli şekilde kullanılır. Oteller, hastaneler, organize sanayi bölgeleri, büyük ölçekli üretim tesisleri ve üniversite kampüsleri gibi ısı ve elektrik tüketiminin yoğun olduğu yerlerde tercih edilir. Özellikle doğalgaz altyapısının bulunduğu bölgelerde verimli çalışırlar.
Hangi Sektörler Tercih Ediyor?
Gıda, tekstil, kimya ve metal sanayi kojenerasyon sistemlerinden yoğun şekilde faydalanmaktadır. Bu sektörlerde hem üretim süreçlerinde ısı kullanımı hem de sürekli enerji ihtiyacı bulunduğu için kojenerasyon sistemleri ekonomik ve çevreci çözümler sunar.
Bireysel Kullanım Mümkün mü?
Düşük kapasiteli sistemler villa ve küçük işletmelere de kurulabilir. Ancak bu tür sistemlerin yatırım maliyeti yüksek olduğu için genellikle yatırım geri dönüş süresi uzun olabilir. Bu nedenle genellikle büyük tüketim noktalarında tercih edilir.
Kojenerasyon Sistemlerinde Geri Dönüş Süresi
Yatırımın geri dönüşü, sistemin çalıştığı saat, enerji fiyatları ve verimliliğe bağlıdır. Verimli çalışan bir sistem, 2 ila 6 yıl arasında kendini amorti edebilir. Bu süre, elektrik ve doğalgaz fiyatlarına, bakım masraflarına ve işletme sürelerine göre değişiklik gösterebilir.
Daha Hızlı Amortisman Nasıl Sağlanır?
Sistem maksimum kapasitede ve yüksek süreli çalıştırıldığında geri dönüş süresi kısalır. Ayrıca elektrik üretiminin şebekeye satılması veya fazla enerjinin başka alanlarda kullanılması da yatırımın geri dönüş hızını artırır.
Kojenerasyon Sistemleri Teşvik Ediliyor mu?
Türkiye’de yenilenebilir ve verimli enerji yatırımları çeşitli teşviklerden yararlanabilir. KOSGEB, TÜBİTAK, Yatırım Teşvik Belgesi ve Enerji Bakanlığı destekleriyle kojenerasyon tesisleri kurulumunda vergi indirimi, KDV muafiyeti, faiz desteği gibi avantajlar sağlanabilir.
Teşviklerden Kimler Yararlanabilir?
Kurumsal işletmeler ve sanayi bölgeleri belirli kriterleri sağladığında devlet teşviklerinden faydalanabilir. Destek başvuruları proje fizibilitesine, kapasiteye ve teknolojik donanıma göre değerlendirilir.
Kojenerasyon Tesisi Kurulum Süreci
Kurulum süreci, ön etüt çalışmalarıyla başlayarak projelendirme, izinler ve montaj aşamalarını kapsar. Uygun saha seçimi, enerji analiz raporları, mühendislik çizimleri ve resmi izinlerin alınması gibi adımlarla ilerlenir. Tesisin devreye alınması ise tüm sistemlerin test edilip çalışır hale getirilmesiyle tamamlanır.
Kurulum Ne Kadar Sürer?
Ortalama bir kojenerasyon sisteminin kurulumu 3 ile 8 ay arasında tamamlanabilir. Projenin büyüklüğüne, tedarik sürecine ve inşaat altyapısına göre süre kısalabilir ya da uzayabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda Kojenerasyon Tesisi Maliyeti 2025 ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Kojenerasyon sistemleri elektrik üretiminde ne kadar verimlidir?
Kojenerasyon sistemleri genel olarak %80’in üzerinde toplam enerji verimliliğine ulaşabilir, bu da geleneksel enerji üretim yöntemlerine göre oldukça avantajlıdır.
Kojenerasyon ile trigenerasyon arasında fark var mı?
Evet, trigenerasyon sistemleri kojenerasyonun yanında soğutma da sağlar ve özellikle yaz aylarında ek avantaj sunar.
Kojenerasyon sistemlerinde bakım sıklığı nedir?
Yıllık periyodik bakımlar ve motor çalışma saatine göre belirlenen ara bakımlar sistemin verimli çalışması için şarttır.
Kojenerasyon sistemleri elektrik şebekesinden bağımsız çalışabilir mi?
Çoğu sistem şebekeye bağlıdır ancak yedekleme ekipmanları ile şebekeden bağımsız çalışma imkânı da sağlanabilir.
Yatırımın geri dönüşü neye göre belirlenir?
Geri dönüş süresi sistemin kapasitesi, kullanım süresi, enerji fiyatları ve alınan teşviklere göre değişiklik gösterir.
Kojenerasyon sistemleri çevre dostu mu?
Doğalgazla çalışan sistemler karbon salımını azaltarak çevreye daha az zarar verir, özellikle biyogazlı sistemler ise tamamen yenilenebilir çözümler sunar.
Kojenerasyon tesisleri ruhsata tabi midir?
Evet, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve yerel yönetimlerden izin ve ruhsat alınması zorunludur.
